Tume ya uchaguzi imeaanisha mambo muhimu ya kuzingatia,ili kujiepusha na matatizo ni vyema usome na kuzingatia uchaguzi wa mwaka huu una msisimko mkubwa kati ya Watanzania.
JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA
TUME YA TAIFA YA UCHAGUZI
|
TAARIFA KWA UMMA
KUHUSU MAELEKEZO KWA MAMBO YASIYORUHUSIWA KUFANYIKA SIKU YA KUPIGA KURA
1.
UTANGULIZI
Malekezo haya yametolewa chini ya kifungu cha 126
na kifungu cha 63 (2) cha Sheria ya Taifa ya Uchaguzi, Sura ya 343 na kifungu
cha 63 (2) cha Sheria ya Uchaguzi ya Serikali za Mitaa, Sura 292.
Kwa kuzingatia Sheria na Maadili ya Uchaguzi wa
Rais, Wabunge na Madiwani ya mwaka 2015 kama yalivyochapishwa kwenye TANGAZO LA
SERIKALI NA 294 la tarehe 27 JULAI 2015 Vyama vya Siasa na Wagombea wanatakiwa
kuzingatia mambo yafuatayo:-
1)
Kuheshimu
na kutekeleza Sheria za Uchaguzi, Kanuni za Uchaguzi, Maadili ya Uchaguzi na Maelekezo ya Tume ya Taifa ya Uchaguzi pamoja
na Sheria zingine za Nchi katika kipindi chote cha Uchaguzi.
2)
Viongozi
wa Vyama vya Siasa na Wagombea wawaelimishe
Wanachama wao kutekeleza Sheria za Uchaguzi, Sheria zingine za Nchi, Kanuni
na taratibu zilizopo.
3)
Vyama
vyote vya Siasa, Wagombea Wanachama na Wafuasi wa Vyama vya Siasa wahakikishe kwamba
Wanafanya hatua za makusudi:
3.1.
Kufanya
Uchaguzi ulio huru na haki.
3.2.
Kukataa na
kulaani vitendo vya vurugu na vitisho
3.3.
Kueneza
taarifa sahihi kuhusiana na mchakato wa Uchaguzi
4)
Vyama
vyote vya Siasa na Wagombea wajenge
mazingira ambayo yatawezesha Uchaguzi kufanyika kwa uhuru na haki na
kuhakikisha wanashirikiana na Watendaji wa Uchaguzi kuhakikisha upigaji
kura unakuwa wa amani na utulivu ili Wapiga kura wawe huru kutumia haki yao
ya kupiga kura bila usumbufu, bughudha au vitisho.
Ili wapiga kura waweze kupiga kura bila usumbufu,
bughudha, vitisho au woga wa aina yoyote, Kifungu cha 63(2) cha Sheria ya Taifa
ya Uchaguzi, Sura Na. 343 na Kifungu cha 63 (2) cha Sheria ya Uchaguzi ya
Serikali za Mitaa, Sura Na. 292 imeelezwa bayana watu wanaoruhusiwa kuwepo katika
vituo vya kupigia, kuhesabu na kujumlishia kura. Watu hao ni:-
1. Msimamizi wa Kituo.
2. Msimamizi Msaidizi wa kituo.
3. Mgombea.
4. Wakala wa upigaji kura.
5. Mpiga kura kwa ajili ya kupiga tu.
6. Mtu anayemsaidia mpiga kura asiyeweza kupiga kura
mwenyewe.
7. Mtazamaji wa uchaguzi aliyeidhiniswa na Tume ya
Taifa ya Uchaguzi kwa maandishi.
8. Mjumbe wa Tume ya Taifa ya uchaguzi.
9. Mkurugenzi wa Uchaguzi
10. Afisa wa Tume
11. Msimamizi wa Uchaguzi na Msimamizi Msaidizi wa
Uchaguzi
12. Askari polisi au mlinzi wa Kituo.
13. Mratibu wa Uchaguzi wa Mkoa.
Kwa maana hiyo watu wote ambao hawakutajwa kwenye
Sheria hiyo hawaruhusiwi kuwepo kwenye maeneo ya kupigia, kujumlishia na
kuhesabu kura kwani wenye jukumu la kulinda maslahi ya mgombea na chama chake ni
mawakala na Wagombea pamoja na wote waliotajwa kwenye sheria.
2.
MAZOEA YA KUWEPO UMBALI WA MITA 200 AU 300 KUTOKA
KITUO CHA KUPIGIA KURA
Kumekuwepo na mazoea kwamba, baada ya kupiga kura
wafuasi wa vyama hubakia na kukaa kwenye maeneo ya kupigia kura umbali wa mita
100 au 200 au 300.
Jambo hili ni kinyume na Sheria za Uchaguzi. Kwani,
katika kifungu cha 104 (1) cha Sheria ya Taifa ya Uchaguzi, Sura Na. 343
kinasema nanukuu
“Hakuna mtu atakayefanya Mkutano siku ya kupiga
kura au; ndani ya jengo lolote ambamo upigaji kura katika uchaguzi unaendelea,
au mahali popote ndani ya eneo la mita miambili ya jingo hilo, kuvaa au
kuonyesha kadi ya picha yoyote, upendeleo au nembo nyingine inayoonesha kuunga
mkono mgombea Fulani katika uchaguzi”
Mwisho wa kunukuu.
Aidha, kifungu cha 103 (1) cha Sheria ya Uchaguzi ya
Serikali za Mitaa, Sura ya 292 kinasema, Nanukuu:
“hakuna mtu atakayeruhusiwa, katika jengo lolote
ambalo upigaji kura katika uchaguzi unaendelea, au njia yoyote inayotumiwa na
umma ndani ya umbali wa mita mia tatu ya mlango wowote wa kuingilia katika jingo,
atavaa au kuonyesha kadi, upendeleo au nembo yoyote inayoashiria kumuunga mkono
mgombea Fulani katika uchaguzi”
Mwisho wa kunukuu.
Kifungu cha 5 cha Sheria ya Adhabu, Sura Na. 16 kinaeleza maana ya njia
ya Umma. Nanukuu:
“Public way includes any highway, market place,
square, street, bridge or other way which is lawfully used by the public”
Mwisho wa kunukuu.
Vifungu vya Sheria zote kwa pamoja havisemi wala
kutoa fursa au nafasi kwa wananchio kukusanyika zinapiga marufuku na kukataza uvaaji
wa sare, au nembo au alama za Vyama vya Siasa siku ya kupiga kura kwa umbali
kati ya mita 200 na 300.
Hivyo basi ieleweke kwamba umbali huo wa mita 200
mpaka 300 sio umbali unaowaruhusu watu kukusanyika kwa kisingizio cha kulinda
kura.
Aidha, uzoefu unaonesha kwamba, katika kampeni
zinazoendelea, pale ambapo wafuasi wa vyama tofauti wanapokutana uwezekano wa
kutokea vurugu ni mkubwa na sehemu nyingine vurugu zimetokea na kusababisha
maafa majeruhi na uharibifu mali.
Hivyo, endapo kila Chama kitaamua kuwaelekeza
wafuasi wake kubaki kwenye vituo vya kupigia kura uwezekano wa kutokea vurugu
ambazo zinaweza kupelekea kuwatishia, kuwabugudhi, kuwatia hofu na kuwasumbua
wapiga kura ni mkubwa hivyo kuhujumu zoezi la upigaji kura.
Katika juhudi na dhamira ya kuwa na uchaguzi huru
na haki kwenye mazingira ya usalama na Amani, Tume ya Taifa ya Uchaguzi kwa
mamlaka iliyopewa chini ya kifungu cha 126 cha Sheria ya Taifa ya Uchaguzi,
Sura Na. 343 inatoa maelekezo yatakayoweka mazingira mazuri ya kufanya
uchaguzi.
Hivyo, Tume ya Taifa ya Uchaguzi inatoa maelekezo
yafuatayo katika Siku ya kupiga Kura:
1)
Ni
marufuku kwa mtu yeyote kukaa bila ya sababu ya msingi katika vituo vya
kupigia, kuhesabu na kujumlishia kura kwani kufanya hivyo ni kukiuka sheria ya
uchaguzi.
2)
Kila Mpiga
kura akishapiga kura haruhusiwi kuwepo kwenye eneo lolote la vituo vya kupigia
kura ndani.
3)
Kuendelea
kubaki kwenye kituo cha kupigia kura bila kuwa miongoni mwa watu wanaotambuliwa
na Sheria ni kukiuka Sheria ya Uchaguzi.
KURA YAKO NI MUSTAKBARI WAKO, JITOKEZE KUPIGA KURA
TAREHE 25 OKTOBA, 2015
Imetolewa na:
Kailima R. Kombwey
MKURUGENZI WA UCHAGUZI
09 OKTOBA, 2015
0 comments:
Post a Comment